Ekonomia uwagi
Klasyczną ekonomię z technologią łączy znacznie więcej niż tylko giełda.
01/03/2025
To wydanie jest uzupełnieniem ostatniego odcinka podcastu, ale równie dobrze możesz zacząć właśnie od niego.
Uważnej lektury życzę!
Maszyna
Jednym z moich ulubionych filmów dotyczących finansów jest „How The Economic Machine Works” Raya Dalio – znanego inwestora i założyciela Bridgewater Associates. Dalio w prosty, a wręcz siermiężny sposób tłumaczy mechanizmy rządzące gospodarką, koncentrując się na trzech głównych siłach:
Krótkoterminowym cyklu kredytowym (trwającym, zazwyczaj, kilka lat).
Długoterminowym cyklu kredytowym (trwa kilkadziesiąt lat).
Towarzyszącemu im wzrostowi produktywności (stabilnemu, długofalowemu rozwojowi).
Często, gdy ktoś pyta mnie, od czego młody człowiek powinien zacząć zgłębianie wiedzy na temat finansów osobistych, oprócz starej jak świat, krótkiej książki „Najbogatszy człowiek w Babilonie” George’a S. Clasona, polecam właśnie półgodzinny film Dalio. Co je łączy? Zwięzłość. Książka z 1926 roku ma 176 stron, co na standardy publikacji tego typu przypomina obecnie prospekt jakiegoś finansowego start-upu.
A mimo tego, gdyby tylko te dwie pozycje były obowiązkowe w ramach podstawy programowej jakiegoś przedmiotu, jestem przekonany, że zainspirowałyby młode pokolenia do sięgnięcia po więcej. Książka z uwagi na to, że opowiada uniwersalną historię, która mogłaby wydarzyć się jutro. Film, ponieważ pokazuje fakty, bez ich usprawiedliwiania czy szukania drogi na skróty.
Dalio wyjaśnia, jak kredyty, długi, wydatki i jak dochody wpływają na gospodarkę (co jest kluczowe do zrozumienia własnej sprawczości w młodym wieku), oraz jak powstają dalej finansowe kryzysy. Pokazuje napędzający wzrost gospodarczy kredyt, ale też nadmierne zadłużenie prowadzące do recesji. Cała maszyna, którą opisuje jest uniwersalna i działa zarówno w USA, jak i w Polsce.
Film kończy się wskazówkami, jak lepiej rozumieć rynki i podejmować mądre decyzje finansowe, zaczynając od uporządkowania własnego ogródka.
Dlaczego wyciągnąłem z życiowej szuflady ten właśnie film na potrzeby aktualnie czytanego przez Ciebie wydania?
Ponieważ klasyczna ekonomia stanowi świetną alegorię dla ekonomii uwagi!
Człowiek
Laureat Nagrody Nobla z ekonomii (rok 1978), Herbert A. Simon twierdził, że uwaga jest „wąskim gardłem ludzkiej myśli”. Pisząc prościej – im bardziej mamy ją rozproszoną, tym głupsze decyzje podejmujemy, próbując ostatkiem sił łapać tlen.
Simon ukuł także termin „ekonomia uwagi”, podkreślając fakt, że ta jest ograniczonym zasobem w obliczu wysokiego zapotrzebowania ze strony rynku.
W klasycznej ekonomii liczy się każdy wydany i zarobiony dolar czy złotówka.
W ekonomii uwagi liczy się każda sekunda, bo czas jest najważniejszą walutą nas wszystkich.
Jeżeli potraktujemy uwagę jako walutę i zastosujemy koncepcję Dalio do ekonomii uwagi Simona, otrzymamy trzy koła zamachowe:
Krótkoterminowy cykl uwagi → szybkie skoki zaangażowania (np. scrollowanie mediów społecznościowych, nieustawione odpowiednio powiadomienia czy tryby skupienia, krótkie formy treści znikających w mgnieniu oka). Dają chwilową satysfakcję, ale nie budują długoterminowej wartości.
Długoterminowy cykl uwagi → długie okresy koncentracji na wartościowych treściach (czyli intencjonalnie przez nas wyselekcjonowanych). Trudniej je „monetyzować” w świecie cyfrowym, ale budują trwały kapitał intelektualny.
I podobnie, jak w przypadku ekonomii klasycznej – wzrost produktywności → umiejętne zarządzanie uwagą (świadome wybory, ograniczanie bodźców), które prowadzi do większej kreatywności i jakości życia.
Tak, jak nadmierne zadłużenie prowadzi do kryzysu finansowego, nadmierne rozpraszanie uwagi prowadzi do kryzysu poznawczego – spadku koncentracji, zmęczenia i braku równowagi między online a offline.
W najnowszym odcinku podcastu rozmawiałem z Joanną Glogazą, autorką książki „Ekonomia uwagi” właśnie o cyklu opisanym powyżej. Zachęcam Cię do jego przesłuchania, a tutaj przypomnę jeszcze jeden wątek, do którego doszliśmy w rozmowie.
Kuratorzy treści
Wielokrotnie opowiadałem i opisywałem kwestię tego, jak od lat wydaję własną gazetę i układam ramówkę prywatnej telewizji.
Wypracowując własne miejsca, do których zbieramy ciekawiące nas materiały, a następnie po kuracji tych treści – budujemy solidne wydanie czy ramówkę pełną czegoś, co faktycznie chcemy przeczytać lub obejrzeć. U mnie jest to jeden skrót wysyłający treść do usługi Instapaper (jeden klik) lub playlisty „Watch Later”.
Potem o nich zapominam, a podczas – znowu: intencjonalnie zaplanowanych przeglądów tych dwóch miejsc (czasookres każdy wybiera sobie sam, tak jak w przypadku przeglądu portfela inwestycyjnego) – decyduję, czy nadal są dla mnie interesujące i chcę w nie brnąć.
Zgodziliśmy się z Asią, że bycie kuratorem treści i tego, jak wygląda internet dla nas – czyli trochę budowanie własnego Internetu – już jest na wagę złota, a na pewno zasługuje na uwagę. Zamiast próbować non stop walczyć z szerokim rynkiem i zalewem informacji, których tylko przybywa i będzie przybywać, wypracowujemy własną strategię i proste automatyzacje, które robią jedną rzecz – odciążają naszą uwagę. To tak, jak w inwestowaniu pasywnym. Opowiadałem o tym szerzej Przemkowi w jego podcaście.
W perspektywie krótkoterminowej być może coś nas ominie. Nie dowiemy się o jakimś mało znaczącym dla nas wydarzeniu, lub premierze nowego telefonu.
Przyjmując jednak horyzont długoterminowy – odzyskaną w ten sposób uwagę, zaczniemy przekłuwać w uważność, którą będziemy mieli czas trenować i której stopą zwrotu będzie – lepszy, bardziej świadomy kontakt z tym, co faktycznie nas otacza. Tu i teraz.
Od człowieka siedzącego obok, zaczynając.
Gdzie inwestujesz swoją uwagę – w szybkie dopaminy czy długoterminowy rozwój?
🎙 MÓJ NAJNOWSZY PODCAST →
#377 – Ekonomia uwagi (Joanna Glogaza) →
🗞️ WYDANIE UZUPEŁNIAJĄCE DO TEGO
Przechodzimy do Porady tygodnia oraz moich rekomendacji.
Porada tygodnia
Jak oddzielić pracę od czasu wolnego na urządzeniach Apple?
Tryby skupienia w urządzeniach Apple to znacznie więcej niż tylko narzędzie do wyciszania powiadomień.
Jedną z ich ciekawych możliwości są tzw. filtry, dzięki którym możesz określić, co widzisz w wybranych aplikacjach.
Możesz na przykład ograniczyć widoczność wybranych kalendarzy w aplikacji Kalendarz, skrzynek pocztowych w aplikacji Poczta, wątków w Wiadomościach, czy profili w Safari. Swoje wsparcie dla tej funkcji mają też niektóre aplikacje zewnętrznych deweloperów (np. Drafts, Streaks, czy Timery).
Konfiguracja jest prosta – wystarczy wejść w Ustawienia, odnaleźć sekcję Tryb skupienia i wybrać ten z nich, który chcesz dostosować.
Znajdziesz tam wszystkie dostępne opcje filtrów, które pomogą Ci stworzyć oddzielne środowisko dla każdej sytuacji – czy to pracy, odpoczynku, czy czasu z rodziną. Zdecydowanie wspomagają one walkę o naszą uwagę.
Więcej o trybach skupienia znajdziesz np. w podręczniku użytkownika iPhone’a.
Przygotował: Damian (zTechnicznego.pl)
A ja przy okazji zapytam wprost:
Na co ostatnio trafiłem?
🛋️ DO KAWY
Apple ugięło się przed brytyjskim rządem – Brytyjczycy bez zaawansowanej ochrony danych →
W tym temacie – koniecznie – obejrzyj ten materiał Wojtka → nawet jeśli nie mieszkasz w Wielkiej Brytanii, ponieważ ten temat dotyczy także Ciebie! [WIDEO]
Kalifornia nominowała Steve’a Jobsa do monety American Innovation Coin →
A jednak! Komputery Apple znów z dopłatami dla uczniów, studentów i nauczycieli →
Apple ogłasza największy w swojej historii plan inwestycyjny w USA →
Rewolucja super aplikacji → budowanie miast jutra opartych na sztucznej inteligencji?
Okazuje się, że nie lubimy urządzeń, które próbują robić za nas wszystko → co na to AI?
Czy AI rzeczywiście potrafi rozpoznawać ludzkie emocje? →
Dyrektora generalny Klarna twierdzi, że firma masowo zastępuje ludzką pracę LLM → tymczasem szybko się z tego wycofali.
Kindle zmienia zasady gry → Może się wydawać, że cyfrowe książki zakupione przez użytkowników są ich własnością, takie myślenie narzuca analogia do tradycyjnych, papierowych książek. Niestety, tak nie jest.
Airbus wstrzymuje się na elektrycznym VTOL → „Żadnych latających samochodów!”
Stockholm Wood City → wewnątrz niezwykłego projektu architektury drewnianej
🎧 PODCASTY I KINO
Jony Ive, były główny projektant Apple, w rozmowie z BBC Desert Island Discs → opowiedział o swojej pracy nad przełomowymi projektami i relacji ze Steve’em Jobsem. Rozmowa wkrótce powinna trafić także na platformy podcastowe.
The Talk Show, gość specjalny: Paul Kafasis. → O bzdurach Siri na temat Super Bowl, iPhonie 16e oraz ciekawej transakcji związanej z prawami do serii filmów o Jamesie Bondzie.
McLaren’s Revival: Norris, Piastri, Brown + Stella from the BTG Archive → ciekawy odcinek przed początkiem sezonu F1.
A tutaj kulisy pracy nad premierą filmową roku Apple TV+ → czyli filmem „F1”. [WIDEO]
Nowy serial studia Pixar – „Niepokonani” → naprawdę warto! [SERIAL]
☕️ ZE ŚWIATA KAWY
W moim drugim, kawowym drugim podcaście „Kawa. Bo czemu nie?” znajdziesz rozmowę z właścicielami kultowej kawiarni Tociekawa w Krakowie.
Miejsca, które zaczynało od kilku metrów kwadratowych, a stało się symbolem ul. Długiem. Wyszedł nam kawał rozmowy, nie tylko o kawowym biznesie!
🎙 MOJE NAJNOWSZE PODCASTY →
#377 – Ekonomia uwagi (Joanna Glogaza) →
#025 – To ciekawe z tą Tociekawą… →
#376 – Premiery Apple i era slim smartfonów →
🗞️ POPRZEDNIE WYDANIE
