O ciekawości

Każdego dnia ktoś sugeruje nowy scenariusz katastrofy, którą ma zafundować nam sztuczna inteligencja. Tracimy tymczasem z pola widzenia umiejętność, która historycznie już nas nie raz chroniła.

May 25, 2024

25/05/2024

AI zabierze, AI da

Nie ulega wątpliwości, ku uciesze technokratów, że generatywna sztuczna inteligencja to dla ludzkości nowy etap. I nikt, kto trzeźwo spogląda na otaczający go świat, tego nie zakwestionuje. Cymes leży w tym, że jak to z nowinkami bywa, narracja, którą przyjęto zaledwie u progu tej globalnej zmiany – zaczyna się od straty.

„AI zabierze mi pracę” – to zdanie chyba nie tylko mnie, ale i Tobie pojawiło się przed oczami dziesiątki razy w ciągu ostatniego roku, prawda? I jasne, że część zawodów zniknie w ciągu kolejnych lat z rynku, jak dzieje się to nieprzerwanie od dekad. Także tych, w których nie było ani sztucznej inteligencji, ani nawet samochodów. Historia broni się tutaj sama.

Głupotą będzie jednak udawanie, że rzeczywistość dookoła nas stoi w miejscu, a jak tylko wykonuje jakiś, nawet niewielki, skok – to od razu chce nas pożreć. Po wielu rozmowach z Czytelnikami, Słuchaczami, znajomymi z branży i spoza niej, mam nieodparte wrażenie, że cały dyskurs społeczny (ogółem) skupił się dookoła trzech filarach narracji:

Mnie to nie dotyczy.
Wszyscy mówią o AI, to jakaś paranoja!
Nie ma dla nas ratunku.

Zauważ, że każdy z nich jest sformułowany w trybie dokonanym. Z deklaratywną puentą w sobie.

AI pojawiło się w życiu wielu ludzi, jako novum, o którym nie uczono w szkołach, choć Orwell czy Huxley pisali o tym dawno temu. Jako coś trudno wytłumaczalnego, czy to przez brak wiedzy, czy brak czasu, aby tę wiedzę zdobyć, a w konsekwencji, jako zjawisko – do wyparcia.

Dlaczego tak się dzieje?

Ciekawość

Odpowiedzi na to wszystko, moim zdaniem, należy szukać na wiele tysięcy lat przed pojawieniem się elektryczności. Człowiek, jako istota ludzka, do swojego przetrwania potrzebował – ciekawości.

Ciekawość (łac. curiosus) – definiuje się, jako dążenie do wiedzy i poszukiwanie zrozumienia. Tak ludzi, jak i wielu zwierząt (Pozdrawiam koty!). Często myślimy o niej jako o intelektualnym narzędziu, stosowanym aby poznać fakty. Tymczasem ma ona o wiele większy sens.

Tutaj z pomocą przychodzi podział ciekawości na dwa poziomy:

Płytki poziom – czyli właśnie poszukiwanie konkretnych danych lub dowiadywanie się, jak nasz rozmówca ma na imię.
Głęboki poziom – związany jest ze swego rodzaju siłą życiową, która odpowiednio ukierunkowana, daje nam rozwój. To pytania o to, do czego mogę coś użyć? Dlaczego tego nie rozumiem? Co mi umyka?

A także: „Dlaczego wszyscy o czymś mówią?”, choć jak dobrze wiemy, owi „wszyscy” to zawsze ledwie wycinek ludzi z naszego otoczenia. Tutaj anegdota z jednego z ostatnich odcinków podcastu, w którym zapytałem moich gości (mieszkających na przedmieściach Kalifornii), czy w USA naprawdę „każdy” mówi o AI… Odpowiedź przeczyła 90% nagłówków spotykanych w internecie… Jak się łatwo domyślić.

Ciekawość jest najpotężniejszym motywem w życiu,
napędzającym odkrycia i rozwój.

– Albert Einstein –

Ciekawość jest kluczowa dla prawidłowego rozwoju drugiej umiejętności XXI wieku, czyli zdolności do adaptacji. Powinna przechodzić od intelektualnej (płytkiej) do emocjonalnej (głębokiej), pomagając ludziom w zrozumieniu siebie i świata, pisze Scott Shigeok, autor książki „SEEK: How Curiosity Can Transform Your Life and Change the World”.

Ciekawość i zdolność do adaptacji (przede wszystkim emocjonalnej) będą ostatnimi umiejętnościami, które kiedykolwiek pojmie maszyna. I moim zdaniem powinny być pierwszymi, które teraz warto rozwijać.

Jak to robić?

Ale… co ze mną?

W kontekście dyskusji o AI warto postawić na bycie ciekawym samej idei sztucznej inteligencji, a nie opinii innych na jej temat. W myśl znanych słów Maria Skłodowska-Curie:

Bądź mniej ciekawy ludzi, a ciekawszy idei.

Tutaj szczególnie polecam obejrzeć serial Apple TV+ pt. „Lekcje chemii”.

Zamiast zastanawiać się nad tym, kiedy AI zabierze mi pracę, zastanów się, jak ją w tej pracy wykorzystać? W czym może mnie odciążyć – odzyskując dla mnie czas – i co z tym czasem mogę zrobić, aby np. zdywersyfikować źródła swoich dochodów?

Zamiast wdawać się ciągi bezcelowych dyskusji na X czy w komentarzach w sieci, z ludźmi, którzy i tak wydali już za innych opinię, poświęć ten czas na znalezienie odpowiedzi na pytania:

Dlaczego warto być ciekawym AI?
Czym jest?
Czym może być?
Dlaczego chcę to sprawdzić?

Ciekawość nie jest złotym lekiem na całe zło czy wszystkie wad tego świata. Jest natomiast odpowiedzią na nudę w życiu. Tak – nudę – bo choć patrząc płytko, możemy narzekać na brak czasu (współczesność jest bezlitosna w tym względzie), to sam kiedyś tak robiąc, zorientowałem się, że chodziło o brak zainteresowania – życiem. Po prostu.

AI jest tylko tematem, który postanowiłem wziąć w tym wydaniu na tapet, ale w jej miejsce możesz wstawić dowolną pasję, zjawisko, pracę, podróż czy pomysł, który od dawna chodzi Ci po głowie, ale właśnie brakło jakby werwy, aby coś z nim zrobić.

Ken Robinson, brytyjski pisarz, mówca i doradca, lider w dziedzinie rozwoju kreatywności, podsumował temat krótko i precyzyjnie:

Ciekawość jest silnikiem dla wszelkich osiągnięć.

Przechodzimy do Porady tygodnia oraz moich rekomendacji.

Porada tygodnia

Aplikacja Camo

Camo umożliwia kamerze, którą już posiadasz, wyregulowanie kolorów podczas streamu, wideokonferencji czy nagrań na własny użytek. I robi to piekielnie dobrze.

Warto sprawdzić.

Na co ostatnio trafiłem?

🛋️ DO KAWY

Czego nie zrobisz po zastrzeżeniu PESELU i co z tym zrobić? → Pozycja obowiązkowa.
Zmiany w zasadach ortografii języka polskiego (i to spore) → stają się faktem!
Naukowcy z Singapuru wypuścili na pustynię rój karaluchów → wyposażonych w małe komputerowe „plecaki”. Po co?
Pamiętasz klawiaturę w telefonie babci? → Jej standardowy układ może nas wiele nauczyć o dobrym designie.
Podążając za BBC i innymi, New York Times opublikował swoje zasady korzystania z AI →
O problemach skalowania AI → świetne czytadło!
Rozpamiętywanie dawnych decyzji na podstawie obecnej wiedzy? → Nigdy tego nie rób!
Świetny eksperyment społeczny → polegający na stworzeniu poklatkowej animacji, przez ludzi z całego świata! Uwielbiam takie projekty.
Zaginione identyfikatory pracowników Apple z lat 80. → robią furorę na aukcjach.

🎧 PODCASTY I KINO

#328 – Recenzja nowych iPadów Air i Pro, CZ.1 →
Produktywność w analogowym świecie →
O amerykańskiej polityce → na co dzień.
Jeśli szukasz ciekawego i świeżego serialu na letnie noce → sprawdź „Sugar” od Apple TV+. Warto. [SERIAL]

☕️ ZE ŚWIATA KAWY

Ukazał się nowy odcinek podcastu „Kawa. Bo czemu nie?” z wyjątkowymi gośćmi. O drugim wydaniu kawowego przewodnika po kawiarniach w Polsce porozmawiałem z jego autorami – Agą Bukowską i Krzyśkiem Rzymanem.